Türkiye’de güzel şeyler oluyor dedirten uygulamalardan biride bazı mesleklerde zorunlu hale gelen mesleki yeterlilik belgesidir. 2015 Yılı sonrası tehlikeli ve çok tehlikeli bazı meslekleri icra edebilmek için tecrübe yanında birde belge sahibi olmanız gerekir. Peki, nedir bu mesleki yeterlilik belgesi, nereden alınır, hangi meslekler için zorunludur? Yazının devamında bu hususlara ayrıntılı bir şekilde yanıt vereceğim. Dilerseniz sayfanın alt kısmından sorularınızı da sorabilirsiniz. Yazı biraz uzun olacağı için sayfalandırmak istedim. Aşağıda yer alan listeden size uygun başlığa tıklayarak ilgilendiğiniz kısıma direkt olarak ulaşabilirsiniz.
Mesleki Yeterlilik Belgesi Nedir?
Yazının giriş kısmında da belirtildiği gibi 2015 yılı sonrası tehlikeli ve çok tehlikeli bazı meslekleri icra edebilmek için zorunlu hale gelen bir tür sertifika diyebiliriz. Tabii ki bu belgeye sahip olabilmek için o alanda bilgili olmalı ve bilginizi yapılacak olan teorik ve uygulama sınavı ile kanıtlamanız gerekir. Belge ve kimlik kartı ile ilgili örnek görseller yazının devamında yer almaktadır. Sizin hizmet aldığınız kuruma göre Logo, kuruluş adı ve tarihlerde farklılıklar olabilir. Peki, bu belgeyi mutlaka alması gereken meslek dalları hangileri biliyor musunuz? Yazının devamında görebilirsiniz.
Belgeleri büyük boyutta görmek için lütfen üzerine tıklayınız.
Mesleki Yeterlilik Belgesi Nasıl Alınır?
Evet, arkadaşlar listede görüldüğü gibi 80’den fazla meslek için zorunlu olduğunu görüyoruz. Peki, bu belgeyi nasıl ve nereden alacağız? Hemen bu konuda bilmeniz gereken hususları aktaralım.
MYK Tarafından Yetkilendirilmiş Merkezlerde Sınava Girmek Gerekiyor!
Değerli arkadaşlar mesleki yeterlilik uygulamasını kurs gibi düşünmeyin. Kurslarda önce meslek öğretilir. Sonra da sınav ya da sınavsız olarak kişiye kurs bitirme belgesi ya da MEB onaylı sertifika verilir. Mesleki yeterlilik belgesi bundan çok farklıdır. Burada sadece sınavla belge verilmektedir. Bu alanda uzman kişiler sizin bilginizi ölçerek bu belgeyi almayı hak edip, etmediğinizi görmektedir. Yani yapılması gereken size en yakın noktada sınava girmektir. MYK (Mesleki Yeterlilik Kurumu)Türkiye’nin her yerinde birçok kurum ve kuruluşa sınav yapma yetkisi vermektedir. Bu nedenle yapmanız gereken ilk işlem size en yakın noktada hangi kurumun hizmet verdiğini bulmaktır. Bununla ilgili hususu da yazının devamında görelim.
Mesleki Yeterlilik Belgesi Veren Kurumlar (Türkiye’nin Her Yerinde)
Evet, arkadaşlar bu belgeye sahip olabilmek için sınava girmemiz gerektiğini anladık, sınav deyince genel kültür sınavı sanmayın. Bu daha bilginizi yaptığınız iş için yeterlimi onu kontrol etmek içindir. Başlıkta da belirtildiği gibi Türkiye’nin her yerinde sınava girebileceğiniz yetkili kurumlar bulunmaktadır. Yetki verilen kurum ve kuruluşlara yenileri eklenmektedir.
Aşağıda Yer Alan Bağlantıya Tıklayın: Şimdi yapmanız gereken yaşadığınız yerde yetkili kurum ya da kuruluşları bulmaktır. Bunun için MYK’nın resmi İnternet sitesinden yararlanacağız. Şunu da unutmamalısınız ki hizmet aldığınız kurum ve kuruluşlar sadece bulundukları illerde değil, Türkiye’nin her yerinde sınav yapma yetkileri vardır. Aşağıda yer alan bağlantıya (linke) tıklayınız. https://portal.myk.gov.tr/index.php?option=com_kurulus_ara&view=kurulus_ara#&Itemid=322a
Şehir Seçimi Yaparak Size En Yakın Onları Görün: Açılan sayfada Sektör, Ulusal Yeterlilik ve Şehir gibi seçenekler yer almaktadır. Buradan sadece şehir seçmeniz ve Ara butonuna tıklamanız yeterlidir. Ben sizlere göstermek için Konya’yı seçiyorum.
Evet, arkadaşlar altta bana uygun kurum ve kuruluşlar listelendi. Bu yazıyı hazırlarken sadece 2 farklı kurum olan MEYEBS Mesleki Yeterlilik Belgelendirme ve Sınav Merkezi Ltd. Şti. ve ALKA Enerji İnşaat Personel Belgelendirme Kalibrasyon Eğitim Sanayi Ve Ticaret Limited Şirketi olduğu için ilerleyen zamanlarda resim güncelliğini kaybedebilir. Yenileri eklenebilir, mevcut kurumların yetkisi iptal edilebilir. Bu nedenle siz mutlaka yukarıda vermiş olduğum bağlantıya tıklayarak kontrol etmelisiniz.
Yetki Kapsamına Dikkat Edin: Karşımıza çıkan kurumları incelerken dikkat edilmesi gereken en önemli husus yetki kapsamıdır. Çünkü sizin mesleğiniz ile ilgili yetkisi olup, olmadığına bakmalısınız. Sizin mesleğiniz ile ilgili olarak yetkisi varsa iletişime geçerek bilgi alabilirsiniz.
Mesleki Yeterlilik Belgesi Zorunlu Olan İş Dalları Hangisi?
Uygulama ilk başladığında 40 meslek için zorunlu olan bu belge şuan 80’den fazla meslekte zorunlu olduğunu belirtmek isterim. Yani sürekli yeni mesleklerin dâhil olduğunu görüyoruz. Bu nedenle yapılacak duyuruları takip etmelisiniz. Ansızın yapmış olduğunuz meslekte bu gruba dâhil edilebilir. Hazırsanız başlayalım.
METAL
Ülkemiz sanayii alanında oldukça gelişmiş olduğu söylenebilir. Özellikle demir çelik alanı iddialı olduğumuz sektörlerden biridir. Bu başarının daha da artması ve yaşanan kazaların minimize edilmesi için metal sektöründe 20’den fazla meslek için mesleki yeterlilik belgesi getirilmiştir. Özellikle kaynakçılık mesleğini icra edenler mutlaka aşağıda yer alan listeye göz atması gerekir. Aynı şekilde CNC tezgâhlarında görev alıyorsanız yine sizi de ilgilendiren yönleri olacaktır.
-
Alüminyum ve Çelik Kaynakçısı
-
CNC Programcısı
-
Doğal Gaz Çelik Boru Kaynakçısı
-
Hidrolik – Pinomatikçi
-
Kaynak Operatörü
-
Makine Bakımcı
-
Makine Montajcısı
-
Metal Kesim Operatörü
-
Metal Kesimci
-
Metal Levha İşleme Tezgâh İşleme İşçi ve Operatörü
-
Metal Saç İşlemeci
-
NC/CNC Elektrik/Elektronik Servis Görevlisi
-
NC/CNC Mekanik Servis Görevlisi
-
NC/CNC Uygulama ve Servis Görevlisi
-
Otomotiv Sac ve Gövde Kaynakçısı
-
Refrakterci
İNŞAAT
Başarılı olduğumuz iş alanlarından biri de hiç şüphesiz inşaat sektörüdür. Gerek Türkiye gerekse yurt dışında müteahhitler büyük başarılara imza atmaktadır. Kentsel dönüşüm projesi ile birlikte çok kazançlı iş dallarından biri haline gelmiştir. Bu işi bilen bilmeyen herkesin yapması yerine sadece bu alanda uzman ve girdiği sınav ile bilgisini kanıtlayanların yapması amaçlanmaktadır. İnşaat alanında hemen hemen tüm meslekler uygulamaya dahil edilmiş gibi görünüyor. Kabaca tarif etmek gerekirse inşaat içerisinde çalışması gereken tüm meslekler dahil edilmiş, örnek vermek gerekirse PVC montajına gelen görevli bile bu belgeye sahip olması gerekir. Aşağıda yer alan listede belge alması zorunlu olan iş kollarını görebilirsiniz.
-
Kalıpçı (Ahşap, Panel, Tünel Kalıpçıları)
-
Alçı Levha ve Sıva Uygulayıcısı
-
Betoncu
-
Betonarme Demircisi
-
Duvarcı
-
İnşaat Boyacısı
-
Endüstriyel Boru Montajcısı
-
İskele Kurulum Elemanı
-
PVC Doğrama Montajcısı
-
Seramik Karo Kaplayıcısı
-
Sıvacı
-
Yalıtımcılar Su, Ses, Yangın, Isı
OTOMOTİV
Tamam, şuan yerli bir otomobilimiz yok ama montaj, bakım ve onarım konusunda yine iyi olduğumuz söylenebilir. Bu sektörün içerisinde de tehlikeli ve çok tehlikeli işlerin olduğu meslekler bulunmaktadır. Şunu da belirtmeliyim ki bu belgeyi almak için ille de bir otomotiv şirketinde çalışmak gerekmez. Listede de göreceksiniz ki motosiklet tamircisi bile almak zorundadır. Aynı şekilde sanayii de çalışan kaportacı da buna dâhildir. Tabii ki şu hususu da şimdilik özet şekilde aktarayım. Görev yaptığınız alanla ilgili lise ya da meslek yüksekokulu diplomanız ya da ustalık belgeniz varsa sizin mesleki yeterlilik belgesi almanız gerekmez. Bununla ilgili geniş kapsamlı bilgiyi yazının devamında aktaracağız.
-
Motor Testçisi
-
Motosiklet Bakım Onarımcısı
-
Otomotiv Boyacısı ve Boya Onarımcısı
-
Kaportacı
-
Mekanikçi ve Elektromekanikçi
-
Montajcı
-
Prototipçi
-
Sac Şekillendirmecisi
-
Sac ve Gövde Kaynakçısı
ENERJİ
Türkiye son 20 yılda enerji alanında büyük başarılar elde ettiğini görüyoruz. Isınmak için kullandığımız kömürün yerini büyük ölçüde doğal gaz almış durumdadır. Neredeyse Türkiye’nin her yerinde doğal gaz gelmiş ya da gelmek üzeredir. Tabii ki bu durum yine önemli bir iş alanını ortaya çıkarıyor. Enerji alanında gerekli mesleki yeterlilik belgesi daha çok doğal gaz işi ile uğraşanları yakından ilgilendirmektedir. Yaklaşık 10 iş kolunun yer aldığı listeyi aşağıda görebilirsiniz.
-
Baca Montaj ve Kontrol Personeli (Bacacı)
-
Doğal Gaz Çelik Boru Kaynakçısı
-
Polietilen Boru Kaynakçısı
-
Doğal Gaz Altyapı Yapım Kontrol Personeli
-
Doğal Gaz Isıtma ve Gaz Yakıcı Cihaz Servis Personeli
-
İşletme Bakım Operatörü
-
Isıtma ve Doğal Gaz İç Tesisat Yapım Personeli
-
Plastik Kaynakçısı
ELEKTRİK VE ELEKTRONİK
Hareketsiz yaşamın neden olduğu hastalıkların sayısı her geçen gün artmaya devam ediyor. Fakat bir yerlere gitmek için mutlaka araç kullanıyor, evlerimizde üst katlara çıkmak için asansör kullanıyoruz. İşte şimdi de özellikle asansör işinde çalışanları yakından ilgilendiren alana gelmiş bulunuyoruz. Elektrik ve Elektronik aslında ben bu alanda daha fazla iş kolunun olmasını beklerdim. Şimdilik sadece 2 meslek eklenmiş durumdadır. Bu mesleklerin 2’si de asansör işi ile uğraşanları yakından ilgilendirmektedir. Ne olduklarına aşağıda yer alan listeden birlikte bakalım.
-
Asansör Montajcısı
-
Asansör Bakım Onarımcısı
TEKSTİL, HAZIR GİYİM, DERİ
Yine etkili olduğumuz ve hatta ihracat yaptığımız sektörlerden biri de hiç şüphesiz hazır giyim alanıdır. Gerçi eskiye göre baya bir gerileme olduğu söylenebilir. Şuan bazı şirketler taşeronlarla anlaşarak çalıştırdığı elemanı bile taşeron şeklinde çalıştırmaktadır. Günlük ya da haftalık yevmiye ile çalışan arkadaşların sigortaları da yapılmamaktadır. Yani hazır giyim sektörünü gerileten aslında üreticilerin kendileridir. Neyse arkadaşlar konumuza dönecek olursak tekstil, hazır giyim ve seri sektöründe de tehlikeli ve çok tehlikeli olabileceği meslekler ortaya konmuş ve bu işi yapan arkadaşlarımızın da mesleki yeterlilik belgesi alması istenmiştir. Tabii ki tekstil deyince hemen makineci (singer, overlok, reçme) vs sanmayın. MYK’nın belirlediği meslekler daha çok iplik ve örme sanayii de çalışanları ilgilendirmektedir.
-
Bitim İşlemleri Operatörü
-
Boyama Operatörü
-
İplik Eğirme Operatörü
-
İplik Bitim İşleri Operatörü
-
Ön İplik ve Ön Terbiye Operatörü
ULAŞTIRMA, LOJİSTİK VE HABERLEŞME
Son ele alacağımız sektör başlıkta da belirtildiği gibi ulaştırma, lojistik ve haberleşme alanı olacaktır. Şuan için tek mesleğin dâhil edildiği bu alanda yine genişleyeceğini düşünüyorum. Şuan için sadece tren makinistlerini ilgilendirmektedir. Bundan sonra tren makinisti olmak için bilgi yanı sıra mesleki yeterlilik belgenizde olması gerekir.
Mesleki Yeterlilik Belgesi Ücretli mi?
Evet, arkadaşlar ücretli olduğunu belirtmeliyim. Bu durum Türkiye’de yeni bir kazanç kapısının açılmasına da neden olmuştur. Sınav yapma yetkisi almak için her geçen gün yeni kurum ve kuruluşlar MYK’ye başvuru yapmaktadır.
Sınav Ücretleri Ne Kadar?
İlk yapılması gereken size en yakın kurumları görmektir. Karşınıza çıkan listede kurumların fiyat bilgisi de yer almaktadır. Her sınavın kendine özgü fiyatlandırması bulunmaktadır. Bu nedenle mesleğinize göre 20 TL ile 1014 TL arasında değişmektedir. Hiçbir kurumun fiyatlarda artış ya da indirim yapma yetkisi yoktur.
2019 Yılına Kadar (Ücretsiz) Teşviklerden Yararlanın
İlk başladığı 2015 yılından itibaren teşvikler devam ediyor. Son yapılan duyuruya göre 2019 sonuna kadar devam edeceği görülmektedir. Sınavda başarılı olan, belge almaya hak kazananların ücretleri devlet tarafından karşılanmaktadır. Peki, bu fırsattan nasıl yararlanacaksınız?
Başvuru Esnasında Belirtmeli ve IBAN Numarası Vermelisiniz
Sınava girmek istediğiniz kuruma başvuru yaparken mutlaka teşvikten yararlanmak istediğinizi belirtmelisiniz. Bu esnada banka hesap numaranıza ait IBAN numaranızı belirtmelisiniz. Çünkü siz ilk etapta kuruma ödeme yapmanız gerekir. Bu ödemeyi şahıs ya da çalıştığı şirket yapması gerekir. Sonrasında teşvikten yararlanmaya hak kazandığınızda ödemiş olduğunuz ücret geri iade edilmektedir.
Sınavda Başarısız Olursanız Teşvikten Yararlanamazsınız
Öncelikle herhangi bir ücret ödemeden belge almak için yapmanız gereken sınavda başarılı olmak ve belge almaya hak kazanmanızdır. Sınavda başarılı olamamanız halinde ise maalesef ödediğiniz ücret iade edilmez. Tabii ki sınavda başarısız olmanız her şeyin bittiği anlamına gelmez. Herhangi bir ücret ödemeden aynı kuruluşta 3 kez sınava girebilirsiniz. Birindi olmasa bile diğerinde mutlaka başarırsınız. Tabii ki tüm haklarını kullandığı halde belge almaya hak etmeyenler için maalesef ücret iadesi yapılmaz.
Sınav Sonuçlarını Nasıl Öğrenirim?
Evet, arkadaşlar sınava katıldınız ve sonucu merakla bekliyorsunuz. Peki, sonucu nereden öğreneceğim? Bunun için E-Devlet ya da aşağıda yer alan bağlantıya tıklayarak merak ettiğiniz bilgiye ulaşabilirsiniz. https://portal.myk.gov.tr/index.php?option=com_belgelendirme&view=belgelendirme_islemleri&layout=aday_bilgi_sorgu Açılan sayfada T.C. Kimlik numarası ya da pasaport numaranız, adınız, soyadınız ve doğum tarihi bilgilerinizi girerek sınav sonuçlarına ulaşabilirsiniz.
Mesleki Yeterlilik Belgesi Kaç Yılda Bir Yenilenmeli?
Birçoğumuzun hoşuna gitmeyeceği hususa gelmiş bulunuyoruz. Evet, arkadaşlar mesleki yeterlilik belgesi ehliyetler gibi ömürlük değildir. Meslek dalına göre belirli sürelerde yenilenmesi yani yeniden sınava girerek bilginizi kanıtlamanız gerekir. Mesleklerin büyük çoğunluğunda yenileme süresi 5 yıl olarak ön görülmektedir. Kaynakçılarda ise 2 ile 3 ay arasında yenileme gerekmektedir.
SİZLERDEN GELEN SORULAR VE CEVAPLARI
Değerli arkadaşlar bizim aktarmak istediklerimiz şimdilik bu kadar, güncelleme ve önemli duyuruları yine sizlerle paylaşmaya devam edeceğiz. Şimdi ise sizlerden gelen sorular ve cevapları ile yazıya devam etmek istiyorum.
Mesleki Yeterlilik Belgesi Almamanın Cezası Nedir?
Kanun koyucu bir kural koymuşsa mutlaka buna uymak gerekir. Uymayanlara ise her bir çalışan için 584 TL para cezası kesilmektedir. Zaten kurumsal firmalar böyle bir hataya düşeceklerini sanmıyorum.
Faydaları ve Avantajları Nelerdir?
Herek çalışan gerekse işveren için birçok avantajı vardır. İşveren için avantajı mesleğinde deneyimli çalışan bulmasıdır. Çalışanlar içinde daha kolay iş bulma anlamına gelmektedir.
Sınav Öncesi Eğitim Veriliyor mu?
Belge almak için biliyorsunuz yetkilendirilmiş kurumlarda sınava girmeniz gerekir. Sınav öncesinde bu kurum size herhangi bir eğitim vermemektedir. Yani siz sınava bilgi ve deneyim yönünden hazır olmanız gerekir. Kaynakçılık sınavına gireceksiniz siz zaten bu işte deneyimli olmanız gerekir. Kurumlar size kaynakçılık mesleğini öğretemez. Henüz bu meslekte deneyiminiz yoksa Halk Eğitim, Mesleki Eğitim, İŞKUR gibi meslek edindirme kurslarından yararlandıktan sonra mesleki yeterlilik belgesi için başvuru yapmalısınız.
Sınav Tarihleri Ne Zaman?
Türkiye’nin birçok kentinde onlarca yetkili kurum bulunmaktadır. Bunlardan biri ile iletişime geçerek hizmet alabilirsiniz. Sınav tarihleri hizmet aldığınız kuruma göre değişmektedir. O nedenle size burada bir tarih vermek doğru olmaz. Yönetmeliğe baktığımızda kanun koyucu ödemesi yapılan adayın sınavı 30 ile 90 gün arasında mutlaka yapılmasını emretmektedir.
Sertifika Mesleki Yeterlilik Belgesi Yerine Geçer mi?
Örnek vermek gerekirse ben meslek kurslarından birinde kaynakçılık eğitimi ve sonunda MEB onaylı sertifika sahibi oldum. Bu belge maalesef mesleki yeterlilik belgesi yerine geçmez. Sertifika, katılım belgesi, kalfalık belgesi, geçici ustalık belgesi maalesef işinize yaramaz.
Diploma Ya da Ustalık Belgesi Geçerlidir: Fakat benim kaynakçılık alanında ustalık belgem varsa işte o zaman mesleki yeterlilik belgesi almam gerekmez. Aynı şekilde mesleğiniz ile ilgili lise ya da ön lisans dediğimiz yüksekokul mezunu olduğunuzu gösteren diplomanız varsa yine belge almanız gerekmez.
Sınav Soruları Nelerdir?
İnsanların en çok merak ettiği hususlardan biride sık çıkan sorular şeklinde olmaktadır. Değerli arkadaşlar bu üniversite ya da ehliyet sınavı değil ki, bu sizin mesleğiniz ile alakalı teorik ve uygulama sınavıdır. Kaynakçı ise CNC Operatörü arkadaşımızın sınavı aynı olur mu? Tabii ki olmaz. İnternet ortamında soru aramak yerine bence mesleğiniz ile ilgili detaylara odaklanmalısınız.
Kamu Çalışanları da Alması Gerekiyor mu?
Evet, arkadaşlar belirlenen mesleklerden birini icra ediyorsanız mutlaka almalısınız. Özel ya da kamu kurumlarında çalışmanız size ayrıcalık tanımaz. Belirlenen mesleklerden birini icra ediyorsanız bu belgeyi mutlaka almalısınız. Nerede çalışırsanız çalışın, hiçbir önemi yoktur.